به گزارش معاونت فرهنگی و روابط عمومی ستاد بازسازی عتبات عالیات استان کرمان، با افزایش زائران حرم مطهر سیدالشهدا(ع) بهخصوص در مناسبتهای خاص مانند اربعین، عاشورا و دیگر ایام، لزوم توسعهی حرم مطهر بیش از پیش ضرورت پیدا میکرد.
ستاد بازسازی عتبات که بنای مقاومسازی و توسعهی اعتاب مقدسه را در دستور کار دارد، پروژههایی برای این اهداف طراحی نموده و در کنار آن با برنامهریزی آستان قدس حسینی پروژهی ساخت صحنهای زیرزمینی (سرداب) بهمنظور افزایش فضای زیارتی در دستور کار قرار گرفت.
چهار صحن در زیر زمین حرم مطهر به نامهای القبله، الراس الشریف، الحجه و الشهدا در قالب پروژهی توسعهی حرم مطهر حسینی در 5 متری عمق زمین زیر صحن داخلی حرم به مساحت 4 هزار متر مربع به همت شرکت مهندسی ارضالقدس عراقی احداث گردید که مجهز به سیستم خنککننده، تجهیزات آتشنشانی و پله برقی میباشند.
این سردابها بهطور مجزا احداث شده و به هم مرتبط نبودند. شرکت مذکور نتوانسته بود در مکانهایی که بار اصلی ستونهای حرم از بالا به زمین منتقل میشوند، اتصال ایجاد کند لذا سردابها به هم راه نداشتند. گرچه اتصال آنها هم کار بسیار پیچیده و دشواری بود که انجام آن ریسک بالایی میطلبید؛ به همین دلیل پیمانکاران عراقی زیر بار اجرای آن نرفته بودند.
در نهایت اتصال این زیرزمینها (سردابها) به ستاد بازسازی عتبات عالیات استان کرمان مجری پروژه ترفیع گنبد و لاغرسازی ستونها و مقاومسازی حرم، واگذار شد.
پروژهی اتصال سردابهای حرم مطهر حسینی آذر ماه سال 1397 آغاز و در مرحلهی اول پس از 9 ماه تلاش بیوقفه، سرداب الحجه واقع در شمال حرم مطهر به سرداب الراسالشریف در غرب حرم متصل شد.
در فاز دوم، اتصال سرداب غربی حرم با نام الراسالشریف به سرداب القبله واقع در جنوب حرم آغاز و در 99/9/15 به بهرهبرداری رسید.
در دو فاز این پروژه دهانهی بین دو سرداب به طول 6.5 و عرض 12 متر به دلیل قرار گرفتن ستونها و انتقال بخشی از بار صحن داخلی حرم مطهر به زمین، مسدود مانده بود.
ستاد بازسازی عتبات کرمان با طرح فوقالعاده مهندسی و محاسبات دقیق علمی مشاورین با تجربه و نخبهی خود توانست در فازهای یک و دو، سردابهای الحجه، الراس الشریف و القبله را به هم متصل کند.
در این پروژه ابتدا به منظور جلوگیری از ریزش احتمالی خاک زیر حرم، دو غلاف لولهای فلزی به قطر ۲۵۰ میلیمتر، ارتفاع 4.5 متر و طول 8 متر در دیوارهای دو طرف سرداب با روشی خاص مرحله به مرحله برشکاری، سوراخکاری و جاسازی لوله انجام و با تزریق بتن گروت تثبیت شد.
در ادامه با جاسازی لوله، سقفی به طول ۸ و عرض ۱۲ متر از قسمت زیر صحن همراه با جکگذاری و تزریق گروت با همان روش ایجاد گردید و در پایان یک پلتفرم به شکل n مابین دو سرداب که مسدود بود، اجرا شد.
بعد از مرحله تثبیت و استحکام سازه، خاکبرداری و تخلیه مابین دو سرداب صورت گرفت؛ سپس در مرحلهی بعد، از کف سرداب به عمق 1.5 متر گودبرداری انجام و پس از مهار آب و اجرای فیلترینگ و عایقبندی، فونداسیون بتن آرمه ایجاد گردید.
در ادامه روی شبکههای لولهای دو طرف سرداب و سقف آن، یک دیوارهی بتن آرمهای بسیار قوی ایجاد شد و در نهایت پس از مدتی همهی جکهای نصب شده در زیر لولهها برداشته شد و دهانهای به طول 6.5، عرض 12 و ارتفاع بیش از 4 متر سرداب راسالشریف را به سرداب قبله متصل نمود.
به این ترتیب با اتصال سردابها در فاز یک و دو در مجموع 160 مترمربع به فضای زیارتی برای زائران اضافه شد.
لازم به توضیح است همهی فعالیتهای اتصال سردابها در زیر حرم صورت گرفته و هیچ خلل و مزاحمتی برای زوار که روی صحن داخل حرم، در حال عبادت و زیارت بودند ایجاد نشده است.
همچنین مصالحی که در این پروژه استفاده شده از محل نذورات مردم در ایران خریداری و به کربلای معلا منتقل و مصرف شده است.
در حال حاضر عملیات اتصال سرداب القبله با 1800 مترمربع به عنوان بزرگترین سرداب حرم مطهر به سرداب الشهدا در شرق حرم به مساحت 1200 مترمربع آغاز گردیده است.
پیشبینی میشود این فاز نیمهی دوم سال 1400 به بهرهبرداری برسد.
لازم به ذکر است به خاطر شیوع کرونا فاز دوم عملیات اتصال سردابها با وقفهی 4 ماهه مواجه شد و پس از آن با رعایت پروتکلهای بهداشتی ادامه یافت.