قدیمی‌ترین مناره کاظمین در سخت‌ترین شرایط مرمت و مقاوم شد

به گزارش معاونت فرهنگی و روابط عمومی ستاد بازسازی عتبات عالیات استان کرمان، حرم کاظمین بنائی‌ست بزرگ و زیبا که در آن فن معماری اسلامی متجلی می‌شود. در این معماری، نبوغ مهارت هنرمندان اسلامی از لحاظ هنر، خلاقیت و دقت به نمايش گذاشته شده و در کناره‌هایش انبوه طلا، نقره و مینا و در دیواره‌ها و سقف‌هایش تکه‌های آینه که با هنرمندی، ذوق، سلیقه و دقت بسيار در تزئین، کنار هم چیده شده‌اند و هنر کم نظیر در جهان ابتکارات فنی - معماری در آن می‌درخشد. تمامى این هنرها، نتیجه‌ی کار صدها هنرمند و معمار در دوران‌های مختلف است، که با انگیزه‌ی عشق، عقیده و اخلاص به ائمه‌ی خویش آميخته شده، تا خانه‌هایی بسازند که خداوند متعال اجازه ذکر و یاد خویش را در آن‌ها داده است.

چند سال پیش که زمزمه‌ی کج شدن مناره‌ی شرقی حرم کاظمین شنیده شد، باورمان نمی‌شد که مهندسان و کارگران کرمانی توفیق خدمت در این حرم مطهر را پیدا کنند.

سال 1396 که کار مرمت و مقاوم‌سازی مناره‌ی کج شده‌ی حرم مطهر امامین جوادین(ع) به ستاد بازسازی کرمان واگذار شد، شاید خودِ نیروهای فنی و مهندسی هم شرایطی که در آن باید کار انجام دهند، به وضوح نمی‌دانستند.

و البته تا در شرایط کار قرار نگیری نمی‌توانی حدس بزنی که چگونه می‌توان در یک ستون تنگ و باریک به نام "گلدسته یا مناره" کار فنی و مهندسی انجام داد.

گلدسته‌ی شرقی (باب‌المراد) حرم امامین جوادین(ع) که قدیمی‌ترین گلدسته‌ی حرم به‌شمار می‌رود، با ملات گچ و ساروج ساخته شده، در اثر شرایط محیطی، باد و باران از قسمت سقف به سمت گنبد 84 سانت انحنا پیدا کرده بود و بیم آن می‌رفت که با ریزش و سقوط آن، گنبد نیز آسیب ببیند.

از آن‌جا که کار مقاوم‌سازی و لاغرسازی ستون‌های اطراف ضریح حرم مطهر امام حسین(ع) توسط نیروهای فنی و مهندسی ستاد بازسازی عتبات استان کرمان به بهترین شکل ممکن انجام شده بود، تولیت حرم امامین جوادین(ع) درخواست نمودند که کار مرمت و مقاوم‌سازی مناره‌ی کاظمین هم توسط همان تیم انجام شود.

به این ترتیب قرعه‌ی این خدمت بی‌منت و تخصصی هم به نام مهندسان و کارگران کرمانی رقم خورد و شهریور 96 تجهیز کارگاه مرمت و مقاوم سازی مناره کج شده‌ی کاظمین آغاز و فروردین 97 تزریق دوغاب برای فونداسیون و تثبیت حرم انجام شد. خادمین کرمانی دو سه ماه درگیر شمع‌های سازه‌ی موقت نگهبان بودند تا نهایتاً در تابستان 97 فونداسیون و نصب تاور انجام و بعد از آن نصب سازه شروع شد.

اول اسفند 97 سازه‌ی نگهبان نصب و شمع‌گذاری برای اطراف ستون مناره آغاز گردید و پس از آن با شمع‌گذاری و اجرای فونداسیون، کار پروژه ادامه پیدا کرد و از دیواره تا پشت‌بام بتن‌ریزی انجام شد.

اواخر دی 98 برای تخریب موذنه و ساق بالای مناره به ارتفاع 10-12 متر اقدام و سپس آجرهای داخل مناره تراش زده شد و آرماتوربندی و بتن‌ریزی در شرایط دشوار انجام گردید.

اواخر سال 98 با شیوع بیماری کرونا، به مدت 4 ماه کار تعطیل و پس از این مدت، ادامه‌ی کار با نیروهای کمتری در 22 تیرماه 99 شروع شد. پس از تکمیل فاز اول، استارت فاز دوم با بتن کردن مابقی مناره و پله‌های داخل آن دنبال شد.

شبکه های بتنی مسلح از بالا و پایین ایجاد و به‌هم رسیدند تا ادامه کار برای ساخت موذنه و ساق بالای آن ادامه یابد. گرچه کار در دالانی تنگ و باریک با گرد و خاک و هوای گرم در تابستان، شاید به‌ظاهر سخت بیاید؛ اما لذتی دارد که کمتر از عبادت نیست. دالانی که تنها دو نفر نیرو می‌توانستند با تحمل گرما در تابستان و استنشاق خاک و غبار حین کار و انتقال میل‌گرد و مصالح به داخل مناره، عاشقانه روزی 11 ساعت در آن کار کنند و با تخلیه‌ی به‌موقع مصالح، مسیر را برای ادامه کار باز نگه‌دارند.

ان‌شاالله این مناره تا نیمه‌ی اول سال 1400 به اتمام می‌رسد و افتخاری دیگر برای کرمانیان در خدمت به آستان اهل بیت علیهم‌السلام ثبت می‌گردد و هنر معماری اصیل اسلامی- ایرانی را همچون گذشته به نمایش می‌گذارد.